Endüstriyel Tesislerde Yangın Güvenliği

Endüstriyel tesislerin ülke kalkınmasındaki rolü son derece önemlidir. Bu tesislerde üretimin kesintisiz bir şekilde devam etmesi, tesislerin zarar görmemesi için çeşitli önlemler alınması gerekmektedir. Bu önlemler içerisinde en önemlisi ise yangın güvenliği önlemleridir. Zira yangın bir anda gelir ve bırakın üretimin aksamasını, işletmeyi tamamen yok edebilir.

Yangın Güvenliğinin Önemi

Endüstriyel tesislerde yangın güvenliğinin tam olarak sağlanması, olmazsa olmazdır. İşletmelerde, yangının çıkmaması için çeşitli yangın önlemleri alınsa da, buna rağmen yangınlar meydana gelebilmektedir. Eğer işletmede söndürme sistemleri varsa bu sistem devreye girerek yangına müdahale eder; ancak çoğu zaman bu sistemlerin yangını söndüremediği de görülmektedir.

Komuta ettiğim yüzlerce fabrika yangınında, yangın söndürme sistemlerinin standart dışı yapılması ve periyodik bakımlarının yapılmaması sebebiyle sistemlerin devreye giremediğine veya söndürme performansının yetersiz olduğuna şahit olduk.

Islak Borulu Sprinkler Otomatik Yangın Söndürme Sistemi

Endüstriyel tesislerdeki yangın söndürme sistemleri içerisinde en yaygın olanı, ıslak borulu sprinkler otomatik yangın söndürme sistemidir. Bu sistemin kurulumunda yapının tavan yüksekliği ve üretim tehlike sınıfı çok önemlidir. Bu kriterlere uyulmadığında, seçilen malzemeler ve su hesaplamaları yanlış olur ve sistem güvenli çalışamaz.

TS EN 12845 (Otomatik Sprinkler Sistemi) standardı, bina tavan yüksekliği en fazla 7 metreye kadar olan yerler için belirlenmiştir. Daha yüksek tavanlı yerler için Türk standartlarında bilgi bulunmamaktadır. Buna rağmen, fabrikalara kurulan birçok sprinkler sistemi, tavan yüksekliği dikkate alınmadan TS EN 12845 standardına göre yapılmaktadır.

Doğru Standartların Uygulanması

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 5-2. maddesine göre, Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda uluslararası geçerliliği kabul edilen standartlar kullanılabilir. Bu durumda, yüksek tavanlı binalarda NFPA 13 Sprinkler Sistemi standartlarının kullanılması daha güvenlidir.

Özellikle tavan yüksekliği 10 metrenin üzerinde olan yapılarda, yangın esnasında ortaya çıkan ısı miktarına bağlı olarak sıcaklık sprinkleri geç çalıştırabilir. Yangın büyürken sprinkler sisteminden akan suyun büyük bir kısmı yere ulaşmadan buharlaşabilir ve yangını söndürmekte yetersiz kalır. Oysa doğru sistem ile yangının homojen olarak bastırılması esastır.

Yönetmeliklere Uygun Kurulum

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 96’ya göre ıslak borulu sprinkler yangın söndürme sistemi kurulumunda dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Yeterli sayıda zon oluşturulmalıdır.
• Maksimum zon alanlarına uyulmalıdır.
• Ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyorsa, her bir zon veya kolon hattına akış anahtarları, test ve drenaj vanası, izleme anahtarlı hat kesme vanaları konulmalıdır.

Sonuç

• Sistemlerin kurulumunda işin tecrübeli ve ehil kişilere verilmesi gerekmektedir.
• TS EN 12845 standardı birçok yapı uygulamasına cevap verebilir; ancak yüksek tavanlı fabrikalarda uygulanmamalıdır.
• Yüksek tavanlı fabrikalarda NFPA 13 standartları kullanılmalıdır.

Unutmayın: Uygun olmayan yangın malzemeleri ve söndürücüler, yangını değil insan hayatını söndürür.

Kaynaklar

• Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 96
• TS EN 12845 Otomatik Sprinkler Sistemi
• NFPA 13: Standard for the Installation of Sprinkler Systems

Görüşmek dileğiyle…
Kural Yangın Güvenliği A.Ş.
İsmail Cenk Kural